“Bij F-Fort horen we heel vaak: we willen iets doen met duurzame voeding, maar weten niet hoe”, begint Jordie van Berkel-Schoonen, directeur van F-Fort. “Zo startte ook het gesprek bij de provincie Limburg. Het is een trotse Bourgondische regio, met veel mooie streekproducten. De perfecte plek om een project als LOF te laten ontginnen.”

F-Fort helpt organisaties met – vaak complexe – verandervraagstukken. De focus ligt op facilitair management en inkoop. “Het doel van het innovatieve programma LOF is het maaltijdenaanbod op de Limburgse werkvloeren gezonder, duurzamer en lokaler maken. Daarbij krijgt iedere speler in de keten een eerlijke prijs betaald en worden duurzame investeringen beloond. Het past perfect in het duurzaamheidsbeleid van de provincie”, legt Jordie uit. “Ook in dit vraagstuk is inkoop een bepalende schakel. F-Fort pakt een glansrol in dit project: wij creëren bewustzijn en zetten alles op alles om organisaties in beweging te brengen. Dat is waar wij goed in zijn. Het project raakt bovendien alle drie onze pijlers innovatie, duurzaamheid en samenwerking.”

LOF is een uniek project voor F-Fort, aldus Jordie. “We hebben dit puur vanuit visie opgepakt, omdat we vonden dat er dingen moesten veranderen. In de loop van dit traject hebben we een mooi netwerk opgebouwd. Er ontstonden en ontwikkelden waardevolle samenwerkingen met onder meer de provincie Limburg, kennisnetwerk Nevi, stichting Diverzio, de Belangenvereniging Limburgse Land- en Tuinbouw Bond (LLTB), Rabobank Limburg en het Europees Landbouwfonds. En natuurlijk met alle innovatieve ondernemers die zich met ons en met elkaar inzetten om serieuze meters te maken op het vlak van duurzaamheid. Het project levert ons en iedereen die het met ons beleeft veel lol én waardevolle lessen op.”

Binnen LOF komen dertig uiteenlopende Limburgse organisaties uit de hele keten samen. Vanuit de vraagkant zijn dat B2B-opdrachtgevers met een opgeteld volume van ruim 10.000 maaltijden per dag, zoals Mondriaan, Hogeschool Zuyd, Provincie Limburg, Sevagram, Coöperate Zorgboeren en Maastricht UMC. Daarnaast zijn er tussenpartijen betrokken, zoals cateraars en partijen gespecialiseerd in logistiek, transport of data.

Het doel van LOF is de Limburgse voedselketen transparanter maken voor alle betrokken partijen, de mogelijkheden in kaart brengen én de bijbehorende duurzaamheidsimpact verkennen. Daarvoor organiseerden we masterclasses en bootcamps.

In een serie masterclasses slaan zorginstellingen en de agrosector de handen ineen. Er wordt samengewerkt aan een gezonde en vitale provincie, waarin gezond, veilig, vers en duurzaam eten vanzelfsprekend is. Er worden actief matches gemaakt tussen opdrachtgevers – in dit geval zorginstellingen – en aanbieders: Limburgse agrariërs.

In een serie bootcamps brengt LOF Limburgse partijen bij elkaar die koploper willen zijn op het gebied van duurzaamheid, verspilling een halt willen toeroepen en over een restauratieve voorziening beschikken die minimaal 75 mensen per dag bedient. Niet voor driltrainingen met een schreeuwende coach of spierballen kweken in de buitenlucht. Wél in groepsverband hard werken aan een gezamenlijk doel. Dat is de symbolische parallel.

Jordie: “Wat we doen in de bootcamps: belangen aanhoren, die in kaart brengen en met elkaar zoeken naar oplossingen. Inspiratie, ontwikkeling, out-of-the-box denken en creativiteit staan centraal. Alle deelnemers maken een individueel actieplan waar zij zelf in geloven. Samen streven we naar een gezamenlijk doel: échte transitie in de wereld van eten en drinken.”

Duurzaamheid is steeds het uitgangspunt. Een thema dat aan bod komt is het verkorten van de keten. Maar, nuanceert Jordie, een korte keten is niet per se de meest duurzame keten. “Daarom bespreken we ‘true pricing’ ook uitvoerig. Door ‘verborgen’ kosten – van bijvoorbeeld sociale en ecologische effecten van productieprocessen – inzichtelijk te maken en op te tellen bij de marktprijs, kom je erachter wat een product écht kost. De impact op mens, milieu en maatschappij is in de true price meegenomen.”

“Het kan duurzamer zijn om honderd kilometer te rijden om boodschappen te doen bij een superduurzaam bedrijf, dan producten om de hoek te kopen bij een partij die al jaren vervuilt, de bodem uitput of veel waste heeft”, legt Jordie uit. “Of om biologische Fairtrade bananen te kopen in Guatemala, in plaats van te proberen ze zelf in kassen te kweken. Met alle milieu-impact die dat met zich meebrengt.”

De bootcamps en de masterclasses in 2019 en 2020 zijn regionaal een groot succes. “Samen werken we toe naar een transparante, duurzame keten. We hebben met de bootcamps het bewustzijn flink vergroot en een beweging in gang gezet. In de zevende bootcamp in december 2020 presenteerden alle deelnemers hun eigen individuele actieplan. In de aanloop naar de achtste en laatste bootcampsessie op 2 februari 2021 gaan ze daar zelfstandig mee aan de slag. Tijdens de laatste bijeenkomst hopen we de eerste mooie resultaten te presenteren.”

Maar de ambitie van F-Fort, voor LOF, is groter. “Op 2 februari hadden we een groots Slotmanifest gepland; een event met een streekproductenmarkt, sprekers en aanwezigheid van media en politiek. En vooral: véél positieve energie. Vanwege corona kan dat helaas op dat moment niet doorgaan. Maar: uitstel betekent geen afstel. Zodra het weer mag, willen we met zijn allen samenkomen en resultaten met elkaar delen en breder uitdragen. Én idealiter vervolgplannen maken, we zijn namelijk aan het bekijken hoe we dit project kunnen doorzetten. Hopelijk vormt het Slotmanifest de kick-off voor iets nieuws. De beweging die we op gang hebben gebracht is veel breder dan alleen deze masterclasses en bootcamps. Dat kunnen we toch niet laten liggen?”

Het is niet aannemelijk dat de optelsom van de dertig individuele actieplannen samen één logisch geheel vormen. “De ene partij focust op duurzaam verpakken, een ander op verantwoorde aanbestedingen. Alle thema’s en plannen raken elkaar wel. Ze werken toe naar een gezamenlijke droom. Daarom zou ik het heel mooi vinden als er een vervolg komt op LOF. Hopelijk dient het als vliegwiel voor een nieuwe manier van duurzaam en lokaal inkopen.”

De ultieme ambitie? Een Proeftuin inrichten in Limburg, besluit Jordie. “Dat is een hele bijzonder innovatieve Europese aanbestedingsprocedure om vernieuwende oplossingen een kans te geven. Zo krijgen projecten een kans die (potentiële) opdrachtgevers in hun hart wel willen oppakken, maar in hun hoofd nog niet zo goed durven. Hiermee kunnen we de markt – en alle goede intenties – stimuleren. De verandering in de praktijk in gang zetten. Dat zou een mooie kroon op ons werk binnen dit project zijn.”

Benieuwd wat F-Fort kan betekenen voor uw uitdaging als het gaat om inkopen van eten en drinken op andere wijze? Neem contact met ons op.